Gebiedsontwikkeling Koningsdiep
De gebiedsontwikkeling Koningsdiep gaat over de nieuwe inrichting van het beekdal Koningsdiep. In dit dal stroomt de beek Alddjip door de Friese Wouden, langs de dorpen Bakkeveen, Wijnjewoude, Ureterp en Beetsterzwaag. In de volksmond wordt de beek ook wel Keningsdjip of Boarn genoemd.
In dit beekdal wordt nieuwe natuur aangelegd en wordt water meer de ruimte gegeven. We doen dat samen met andere partijen, in deelplannen en stap voor stap. Het westelijke deel van het beekdal (de benedenloop) is bijna klaar. Op het kaartje staat dit afgebeeld in licht- en donkergroene delen.
Rond de boven- en middenloop van de beek Alddjip (oranje gebieden) richten we 350 hectare nieuwe natuur in voor Natuurnetwerk Nederland (NNN). Het NNN verbindt natuurgebieden met elkaar. Zo vormt zich een keten van grote en kleine natuurgebieden. In het beekdal Koningsdiep geven we het water in de beek meer ruimte en verbeteren de waterkwaliteit. Dit zorgt voor een betere waterhuishouding in het beekdal en in heel Fryslân. Al deze maatregelen gebeuren volgens de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en het Waterbeheer 21e eeuw (WB21).
Inmiddels zijn de ontwerpplannen voor de midden- en bovenloop klaar. Op deze pagina leest u meer hierover.
Ontwerpplannen voor Koningsdiep zijn klaar
Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân hebben in oktober en november ingestemd met de plannen voor het beekdal van het Alddjip (Koningsdiep). De plannen voor het inrichten van de boven- en middenloop van de beek staan beschreven in het ontwerp inrichtingsprogramma Koningsdiep en in het concept 5e uitvoeringsmodule.
Het inrichtingsprogramma Koningsdiep heeft drie belangrijke doelen:
- Er komt 350 hectare nieuwe natuur in het beekdal (NNN).
- De waterkwaliteit wordt beter. Dit gebeurt door bochten (meanders) in de beek te maken en twee doorgangen voor vissen (vispassages) bij de stuwen (KRW).
- Het beekdal wordt beter voorbereid op klimaatveranderingen. Dit doen we door een nieuw brongebied aan te leggen en overstromingsvlaktes te maken. Dit zijn plekken waar water kan overstromen in de nieuwe natuur langs de beek (WB21).
Daarnaast komen er ook een paar voorzieningen voor recreatie. Er wordt een wandelpad aangelegd en er komen drie plekken waar u de natuur meer kunt beleven. Hoe dat er precies uit komt te zien, weten we nog niet.
Drie impressies van beekdal Alddjip
- Foto 1: Impressie van Beakendyk bij Bakkeveen, nadat de inrichting klaar is. Duidelijk zichtbaar is de nieuwe aangelegde vispassage in de beek.
- Foto 2: Impressie van het nieuwe brongebied bij Bakkeveen in de winter, nadat de inrichting klaar is. Duidelijk zichtbaar is hoe het water wordt vastgehouden in de nieuwe natuur.
- Foto 3: Impressie van het nieuwe brongebied bij Bakkeveen in de zomer, nadat de inrichting klaar is. Het toont dat er in drogere periodes zichtbaar minder water is.
De plannen liggen ter inzage
Alle ontwerpplannen en onderzoeken vindt u hieronder. U kunt de plannen van 28 november 2025 tot en met 12 januari 2026 bekijken én erop reageren (een zienswijze indienen).
- Aanbiedingsbrief met advies van gebiedscommissie Koningsdiep
- Ontwerp Inrichtingsprogramma midden- en bovenloop Alddjip
- Concept – 5e uitvoeringsmodule Koningsdiep
- MER Gebiedsinrichting Koningsdiep
Tevens kunt u diverse kaarten en uitgevoerde onderzoeken bekijken, deze kunt u vinden onderaan de pagina bij 'Diverse achtergronddocumenten'.
U kunt uw zienswijze op de plannen tot uiterlijk 12 januari 2026 aan de provincie doorgeven door het reactieformulier in te vullen. Druk op onderstaande knop ‘zienswijze indienen’ om naar het reactieformulier te gaan.
Inloopbijeenkomsten
Tijdens de terinzagelegging wil de gebiedscommissie Koningsdiep graag de plannen toelichten en horen wat u van de plannen vindt. Daarom nodigt de commissie u van harte uit om langs te komen bij één van de twee inloopbijeenkomsten.
- Dinsdag 9 december van 18.30 - 21.00 uur. Locatie: Recreatiecentrum Dúndelle, Mjûmster Wei 16 in Bakkeveen.
- Woensdag 10 december van 15.30 - 18.00 uur. Locatie: Hotel & Restaurant De Stripe, Duerswald 23 in Wijnjewoude.
Veldexcursie
Op zaterdagochtend 13 december 2025 om 9.30 uur organiseert de gebiedscommissie een veldexcursie bij Bakkeveen (5 km). Tijdens deze ochtend krijgt u uitleg over de plannen rondom de Foarwurker Wei/Bakkefeanster Feart en Beakendyk.
Trek uw laarzen aan en geniet van de herfstnatuur.
U kunt zich tot en met woensdag 10 december a.s. opgeven via onderstaande knop ‘aanmelden veldexcursie’ of telefonisch via het Klantcontactcentrum van provincie Fryslân. Het telefoonnummer is 058 - 292 59 25. Na uw aanmelding ontvangt u alle belangrijke informatie voor de dag zelf.
Hoe verder na de terinzagelegging
We verzamelen alle reacties en zetten die, anoniem gemaakt, in een reactienota. In de reactienota staat wat wij doen met uw opmerkingen, ideeën en vragen. Hierin staat ook wat wij doen met de adviezen van de commissie mer en de gebiedscommissie Koningsdiep.
In het voorjaar van 2026 stelt Gedeputeerde Staten de plannen vast. Zij doen dit met instemming van Wetterskip Fryslân. Zodra het inrichtingsprogramma, het uitvoeringsplan en de reactienota definitief zijn, maken we deze openbaar.
Daarna bereiden Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân - samen met met alle betrokken partijen, grondeigenaren en -gebruikers - de uitvoering voor. We verwachten dat de werkzaamheden van de 5e uitvoeringsmodule plaatsvinden tussen 2026 en 2030.
Achtergrondinformatie
De inrichtingsplannen zijn gemaakt onder leiding van de gebiedscommissie Koningsdiep en het projectteam van de provincie Fryslân. Samen met Wetterskip Fryslân, LTO Noord, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en It Fryske Gea, hebben we er bijna 5 jaar hard aan gewerkt. Er zijn gesprekken geweest met mensen die belang hebben, zoals grondeigenaren en -gebruikers. Dat vond plaats via informatiebijeenkomsten en keukentafel gesprekken. bekijken.
Er is een uitvoeringsplan gemaakt voor de komende jaren. Dit plan heet de 5e uitvoeringsmodule. Het werk kan als eerste starten in de deelgebieden (stuwvakken) Beakendyk en Mounleane. Het gaat om ruim 200 hectare. Omdat nog niet alle grond vrij is, doen we de inrichting stap voor stap. We blijven in gesprek met de grondeigenaren en andere betrokkenen in de boven- en middenloop van het Alddjip over de plannen en de stappen die we zetten. Zodra de Beakendyk en Mounleane klaar zijn richten we de volgende 150 hectare in, bij het stuwvak Heidehuizen.
Het inrichtingsprogramma Koningsdiep kost ongeveer 24,1 miljoen euro. Provincie Fryslân betaalt bijna 14 miljoen euro. Wetterskip Fryslân geeft ruim 10 miljoen euro.
Contact
Heeft u vragen over gebiedsontwikkeling Koningsdiep? Neem gerust contact op met het secretariaat van gebiedsontwikkeling Koningsdiep. U kunt dat doen door te bellen met het Klantcontactcentrum, telefoonnummer 058 - 292 59 25. Of door een mail te sturen naar provincie@fryslan.frl.
U kunt ook direct contact opnemen met één van de gebiedscommissieleden:
- Tineke Jagersma (voorzitter): 06 - 21 80 38 87
- Dennis Benedictus (natuur/milieu): 06 - 12 89 20 87
- Agaath Arends (natuur/milieu): 0516 - 54 12 72
- Tjalling Nijboer (landbouw): 06 - 57 58 02 00
- Hendrikus van de Lageweg (landbouw) – 06 – 15 21 66 52
- Appie Dekker (recreatie) 06 - 21 92 58 98
- Yep Zeinstra (provincie Fryslân, projectleider/secretaris): 058 - 292 54 51
- Maarten Jan Bijl (Wetterskip Fryslân, adviseur): 06 - 23 22 84 09
- Marieke Tiekink (gemeente Opsterland, adviseur): 0512 - 38 62 22