Bertineke Sikkema verkiest gezondheid boven uiterlijk na fietsongeval

Dame met een fietshelm op en fiets in de hand

Op de fiets van A naar B of gezellig samen een tochtje maken door Fryslân; voor veel mensen is het vanzelfsprekend. Op jonge leeftijd leren we fietsen, om dat vervolgens te blijven doen tot het écht niet meer kan. En vaak is dat pas op oudere leeftijd. Gelukkig maar, want dankzij onze (elektrische) fiets blijven we langer gezond, sociaal en zelfredzaam. Maar de cijfers liegen er niet om: meer dan de helft van de mensen die overleed aan een fietsongeval was 75 jaar of ouder. Ouderen zijn kwetsbaar op de fiets en hoofdletsel na een val vormt het grootste gevaar. Maar hoewel het dragen van een fietshelm de kans op hoofdletsel met 62% verlaagt (en de kans op dodelijk hoofd- en hersenletsel zelfs met 70%), stappen veel ouderen nog zonder helm op de fiets. Maar Bertineke Sikkema (64) uit Tytsjerk hoort daar sinds haar fietsongeval níét meer bij. Ze vertelt haar verhaal.

Op vakantie zonder fietshelm

Bertineke en haar man Hendrik hebben samen een zorgboerderij in Tytsjerk. Om er even lekker tussenuit te gaan, planden ze een vakantie naar de kustplaats Schoorl. “Met onze elektrische fietsen achterop de camper vertrokken we naar Noord-Holland, zodat we lekker konden fietsen langs het strand en in de duinen.” Vóór de vakantie had het stel nog staan twijfelen voor het schap met fietshelmen. “We zeiden nog tegen elkaar: ‘Moeten we ook een fietshelm kopen?’ Maar omdat we toch wat ijdel zijn, lieten we ze liggen.” Achteraf was het aanschaffen van de helmen toch wel verstandig geweest.

Hard onderuit

Als ze tijdens haar ongeval een fietshelm had gedragen, was de impact van de val een stuk minder groot geweest. Bertineke vertelt: “Toen we na een mooie tocht besloten terug naar de camper te fietsen, ging het totaal onverwacht mis. Door miscommunicatie ging mijn man naar rechts, terwijl ik rechtdoor ging. Onze sturen kwamen in elkaar en we gingen hard onderuit. Een voorbijkomende automobilist bracht ons naar de dokterswacht.” Wonder boven wonder kwam Hendrik er met de schrik vanaf, maar dat gold voor Bertineke  – mede door de klap op haar hoofd – helaas niet.

“Al gau krige ik in aai op 'e holle en waard myn gesicht blau.”

Hersenschudding en blauw gezicht

Ze werd uitgebreid onderzocht en bleek gekneusde en gebroken ribben en een hersenschudding te hebben. “Al snel kreeg ik een ei op mijn hoofd en kleurde mijn gezicht blauw.” Bertineke en Hendrik werden door een familielid thuisgebracht en de volgende dag haalde Hendrik de fietsen en de camper op. Het ongeval betekende het einde van hun vakantie. Maar dat niet alleen: Bertineke had nog wekenlang last van haar ribben en haar hoofd.

Pijn en teveel prikkels

Op doktersadvies moest ze het thuis rustig aan doen en hield haar man haar goed in de gaten. “De eerste nacht moest hij me ieder uur wakker maken, de tweede nacht iedere twee uren.” Na een periode van vijf à zes weken merkte Bertineke dat het langzaamaan beter ging, maar daarvoor was ze snel overprikkeld. “Als ik met veel mensen in een ruimte was of mensen door elkaar gingen praten, konden mijn hersenen dat niet verwerken. En dat kwam nog bovenop de pijn aan mijn ribben, waardoor ik de eerste dagen zelfs zittend moest slapen.”

“Wat is der no slimmer: harsenletsel of in fytshelm op 'e holle?”

Nooit meer zonder fietshelm

Na een aantal weken pakte Bertineke haar werk in de zorgboerderij beetje bij beetje weer op en stapte ze voor het eerst weer op de fiets, maar toen wél met een helm. “Mijn man en ik zijn samen naar de winkel gegaan en hebben ons laten adviseren door de verkoper, zodat we zeker wisten dat we een goede helm en de juiste maat hadden.”

Desondanks voelt het voor Bertineke nog wat onwennig om na het ongeval weer op de fiets te stappen: “Ik moet nog wat zelfvertrouwen terugkrijgen, maar de fietshelm biedt al extra zekerheid.” Alleen het meenemen van de fietshelm is volgens Bertineke soms vervelend. Daarom heeft ze inmiddels een helmslot aangeschaft, waarmee ze haar eigen helm en die van haar man tegelijkertijd op slot kan zetten.

Gezondheid boven uiterlijk

In haar omgeving heeft Bertineke de afgelopen weken meerdere mensen horen zeggen dat ze ook een fietshelm gaan aanschaffen. “Maar er zijn er ook familieleden of vrienden die hun uiterlijk belangrijker schijnen te vinden dan hun gezondheid. Dat begrijp ik wel, want zo dacht ik eerst ook, maar wat is er nou erger: hersenletsel of een fietshelm op je hoofd? Veel mensen denken dat een fietshelm overdreven is, maar geloof mij: dat is het niet.”