Budget en nieuwe accenten voor aanpak Fries landelijk gebied
Provincie, Wetterskip en Friese gemeenten blijven zich gezamenlijk met organisaties en de mienskip inzetten voor de aanpak van het Fries landelijk gebied. De integrale werkwijze past bij de opgaven in Fryslân voor natuur, klimaat, water, bodem en landbouw-sociaaleconomisch. De drie overheden vinden het belangrijk om de in gang gezette dialoog voort te zetten en de opgebouwde energie binnen de gebiedsprocessen vast te houden. Het geld dat in 2024 beschikbaar komt voor maatregelen op het gebied van Natuur, Klimaat-Veenweide en Landbouw, zorgt hierbij voor een belangrijke basis.
Heroriëntatie
Het Hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet geeft nieuwe accenten aan in de Rijksbegroting. Dit vraagt ook in Fryslân om een heroriëntatie voor de aanpak van het landelijk gebied. Zo wil het kabinet kiezen voor meer doelsturing en daarbij de landbouw meer het initiatief laten nemen. Het eerder beschikbare Transitiefonds voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG, €24,3 miljard) vervalt maar komt deels terug in andere budgetten: het voorstel is om €5 miljard te reserveren voor agrarisch natuurbeheer (op basis van een structureel extra budget van €500 miljoen per jaar) en éénmalig €5 miljard voor innovatie in de landbouw, aanpak van de mestmarkt en stoppersregelingen.
Voor de aanpak van het Fries landelijk gebied betekent dit een verschuiving van ambities en middelen: denk aan andere financieringsmogelijkheden en aan prioritering en fasering in het vervolgproces. We werken door aan de opgaven, maar de volgorde en het tempo zullen wijzigen.
We werken door aan realisatie van de doelen
De Europese en landelijke doelen voor natuur, stikstof, landbouw, water, bodem en klimaat zijn op dit moment onveranderd. Het blijft daarom van belang om door te gaan met het maken van plannen en aan de slag te gaan met de uitvoering van maatregelen. Ook dit zien we terug in het Hoofdlijnenakkoord: het nieuwe kabinet wil blijven inzetten op de klimaatopgave, waar het Veenweideprogramma en de Friese bomen- en bossenstrategie onderdeel van zijn. Ook werken we door aan de Kaderrichtlijn Water (KRW), Programma Natuur, het Friese deel van het NatuurNetwerk Nederland (NNN), de stikstofdoelen en doelbereik Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR), agrarisch natuur- en landschapsbeheer en weidevogels in het bijzonder.
Samenhangende aanpak
Provincie, Wetterskip en Friese gemeenten zien de urgentie om in het landelijk gebied de doelen voor natuur, water, klimaat en toekomstbestendige landbouw in samenhang op te blijven pakken en daarmee keuzes positief op elkaar in te laten werken. De drie overheden, betrokken organisaties en de mensen in het gebied werken daarom integraal samen verder op inhoud. In Fryslân hebben we hier de afgelopen jaren volop op ingezet en vaak samen met gebieden het voortouw in genomen. Hier is zowel vanuit de Mienskip als vanuit het Rijk veel waardering voor ontvangen. De gebiedsprocessen en -initiatieven zijn nodig voor het behalen van de opgaven. Bovendien sluit deze werkwijze aan bij de uitgangspunten van de Omgevingswet. De ervaring en energie die in Fryslân zijn opgebouwd willen we vasthouden en blijven stimuleren vanuit de drie Friese overheden.
€180 miljoen beschikbaar in 2024
Eind vierde kwartaal 2024 komt er voor de volgende Friese maatregelpakketten geld beschikbaar: Natuur (€43 miljoen), Klimaat-Veenweide (€46,6 miljoen) en Landbouw-Sociaaleconomisch (€61,6 miljoen). Aanvullend werd op 9 juli bekend dat ook het door Fryslân aangevraagde bedrag van €30 miljoen voor het werken met de KPI-systematiek is toegekend. Zo is er sprake van een substantiële inzet op korte termijn voor de aanpak van het landelijk gebied. Om deze rijksmiddelen zo goed en effectief mogelijk te besteden, werken we nauw samen met onze provinciale partners en de gebieden.