Damherten

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan om te kijken in welke mate damherten overlast of gevaarlijke situaties op de weg veroorzaken. Zo zijn er bijvoorbeeld onderzoeken gedaan naar de effecten die damherten op bomen en struiken en andere planten en dieren hebben. Deze onderzoeken zijn te vinden op www.fryslan.frl/damherten. Verder hebben we bijvoorbeeld dynamische waarschuwingsborden (voor overstekende damherten en reeën) langs de Schoterlandseweg (N380) geplaatst en zijn er mottoborden geplaatst om mensen te waarschuwen. Ook zijn snelheidsbeperkende maatregelen genomen. 

Het beheer wordt vooral uitgevoerd in de schemer en op andere momenten wanneer er weinig voorbijgangers, recreanten en mensen die honden uitlaten zijn. In praktijk zal een beheerder het bosperceel verlaten wanneer de eerste wandelaars het bos in gaan.

De afschot periode voor de mannelijke dieren is het hele jaar rond en voor de hindes en kalveren is er in de kraamperiode een schoontijd, tussen 31 maart en 1 september mogen er geen hindes en kalveren geschoten worden.

Op dit moment vindt er nog geen afschot plaats in verband met een voorlopige voorziening die is aangevraagd in het kader van de vergunning. Die wordt op 5 februari 2025 behandeld. Tot die tijd wordt er niet met uitvoering van het beheer gestart. Hoe het vervolg eruit ziet hangt af van die uitspraak.

Dat zijn de jagers/beheerders die een jachtakte hebben (een vergunning van een flora- en fauna activiteit) uit de Wildbeheereenheid Aengwirden-Schoterland en die de ‘module damhert’ hebben gevolgd (die gaat over veiligheid en verstoringsvrij beheer van damherten). Deze mensen hebben vele jaren ervaring en hebben voor het verkrijgen van de jachtakte een landelijke opleiding volbracht. De jachtaktehouders gebruiken de machtiging in hun eigen jachtveld of op terreinen waarvoor zij een grondgebruikersverklaring in hun bezit hebben. Zij kennen deze terreinen het beste en weten hoe de dieren zich er gedragen en wat er in de omgeving speelt. 

De Faunabeheereenheid bekijkt hoeveel damherten er geschoten moeten worden om de omvang en groei van de populatie te beperken. De FBE schat dat het om afschot van zo’n 200 dieren per jaar zal gaan. 

In het voorjaar van 2024 zijn er ruim 600 herten geteld. Nu er nieuwe kalven geboren zijn is de schatting dat het er ongeveer 950 zijn. 

Er blijven zeker nog damherten in het gebied lopen. Er moeten ten minste 80 tot 90 damherten in het gebied blijven lopen om een duurzame populatie te behouden. De verwachting is dat – met het afschot – de huidige populatie damherten (naar schatting tussen de 600 en 950 in najaar 2024) nog een klein beetje doorgroeit de komende paar jaren, maar dat het na 6 jaar van beheer langzaamaan een beetje afneemt. 

Onderdeel van de vergunning is dat zieke of gewonde damherten afgeschoten mogen worden om ze uit hun lijden te verlossen. Deze dieren zullen waarschijnlijk als eerste afgeschoten worden. Alleen zieke en gewonde dieren afschieten is niet voldoende om de populatie te beperken. Daarom wordt daarnaast ingezet – met name in de eerste jaren - op afschot van hinden (vrouwelijke damherten) en hun kalveren. Zodra die aantallen wat afgenomen zijn, wordt ook ingezet op afschot van de mannelijke damherten.

De gezonde herten die geschoten zijn, worden zoveel als mogelijk voor consumptie gebruikt.

Nee, in andere gebieden is dat niet het geval. Daar zijn er minder gevaarlijke situaties op de weg als in het gebied Katlijk-Oranjewoud. 
Wel is het zo dat de Faunabeheereenheid en de Wildbeheereenheden een vergunning hebben om damherten die gewond of ziek zijn uit hun lijden te verlossen en af te schieten. Dat geldt voor heel Fryslân.

Alle jagers die afschot plegen in dit gebied moeten een training (‘module damhert’) gevolgd hebben. Die is onder andere gericht op veiligheid. Bij het schieten neemt de jager steeds een zeer ruime veiligheidsgrens in acht ten aanzien van bijvoorbeeld mensen, honden en vee. De jager schiet niet als hij niet absoluut zeker weet dat hij het schot veilig kan nemen.

U kunt gewoon blijven wandelen in het buitengebied. De jagers houden in de gaten wanneer er mensen in het gebied wandelen. Is dat het geval, dan zullen ze geen afschot plegen tot het weer rustig is in dat gebied. 

De provincie is verantwoordelijk voor het maken van beleid voor het beheer van damherten. De Faunabeheereenheid Fryslân doet de uitvoering van dat beleid. Dat doen ze op basis van een faunabeheerplan. Aan zo’n plan voor het beheer van damherten voor langere tijd, wordt gewerkt. De uitvoering daarvan ligt bij de Wbe. 

Dat kan rechtstreeks via de website van de FBE: https://fbefryslan.nl/meld-schade-of-overlast/ of via de links op www.fryslan.frl/damherten.