Q&A: Veelgestelde vragen tijdens het webinar

Er hangen legalisatiecriteria / voorwaarden aan het legalisatieprogramma. Deze legalisatiecriteria bepalen of een PAS-melder wel of niet in aanmerking komt voor legalisatie. Belangrijke criteria zijn bijvoorbeeld: Is de PAS-melding ten tijde van het PAS (2015-2019) terecht gedaan of viel de voorgenomen wijziging in de categorie meldingsvrij of vergunningsplichting. En is de wijziging waarvoor een PAS-melding is ingediend ook daadwerkelijk gerealiseerd. De exacte criteria en hoe hieraan getoetst wordt, kunt u teruglezen in het legalisatieprogramma zelf: Legalisatieprogramma PAS-meldingen (rvo.nl)

Voor het berekenen van stikstofdepositie wordt gebruik gemaakt van het wettelijk verplichte rekeninstrument AERIUS Calculator. Vooralsnog berekent AERIUS Calculator tot een maximale afstand van 25 kilometer. Naar verwachting zal eind maart de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State met een uitspraak komen over de rekenafstand en geschiktheid van AERIUS Calculator. Bovendien betekent de uitspraak van de minister niet dat er geen stikstofdepositie plaatsvindt verder dan 500 meter van de bron. Legalisatie van PAS-melders blijft noodzakelijk en voorlopig is AERIUS Calculator daarbij het rekeninstrument.

De reducties door de nieuwe derogatiebeschikking (afschaffing van derogatie) zijn helaas niet in te zetten voor legalisatie van PAS-melders. Hier hebben we langer geleden als provincie wel om verzocht bij LNV. Overigens gaat het in Overijssel, zoals u ook in de vraag benoemd, om een tijdelijke legalisatie. Aan het einde van het jaar zijn de PAS-melders ‘opnieuw’ illegaal. Bovendien is het ook nog de vraag of deze tijdelijke oplossing stand zal houden voor een rechter.

Ja, dit is mogelijk indien wordt voldaan aan de provinciale beleidsregels omtrent extern salderen. Hier staat onder meer in opgenomen dat alleen gesaldeerd kan worden met feitelijk gerealiseerde capaciteit. Ook is het van belang dat het saldogevende bedrijf nog in werking is of nog kan zijn, tot het moment van intrekking of wijziging van de toestemming of het sluiten van een overeenkomst tussen de saldogever en de saldo-ontvanger, zodat hervatting van de activiteit mogelijk was zonder dat daarvoor een natuurvergunning of omgevingsvergunning, onderdeel bouwen, voor de realisering van een project is vereist.

Mocht u een concrete mogelijkheid hebben gevonden om zelf stikstofrechten aan te kopen voor de legalisatie van uw PAS-melding, dan verzoeken wij u om rechtstreeks contact met ons op te nemen. Momenteel wordt onderzocht of er geschikte regeling opgezet kan worden, welke niet valt onder staatssteun en waarmee het versnellingsbudget kan worden aangewend. De PAS-melders waartegen een handhavingsverzoek is ingediend, worden met voorrang opgepakt.

Door de uitspraken van 7 september en 12 oktober 2022 is de toepassing van emissiearme systemen bij vergunningverlening voor de Wet natuurbescherming juridisch zeer onzeker geworden. De provincie heeft de toestemmingsverlening voor deze systemen opgeschort, totdat hierover meer duidelijk is. Dit betekent dat er momenteel ook geen positieve weigeringen worden afgegeven voor intern salderen met emissiearme systemen. De minister verwacht medio 2023 een handreiking te kunnen geven voor omgaan met emissiearme systemen in vergunningaanvragen.

De PAS bood de mogelijkheid aan interimmers om voor hun situatie PAS-melding in te dienen. Met een PAS-melding waren zij op dat moment – volgens de destijds geldende wet- en regelgeving – legaal. Door het vervallen van de PAS beschikken interimmers nu nog niet over een rechtsgeldige toestemming. Indien een interimmer een PAS-melding heeft ingediend en is aangemeld voor het legalisatieprogramma, kan ook een interimmer gelegaliseerd worden als PAS-melder. Er is geen concreet beeld hoeveel interimmers er zijn binnen de provincie. Ook is er naast het legalisatieprogramma PAS-melders geen specifiek legalisatieprogramma voor interimmers.

Waarschijnlijk bedoelt u dat u beschikt over een vergunning in kader van de Hinderwet. Het kan zijn dat uw vergunning uit 1973 uw referentiesituatie vormt. Dit is het geval indien er nadien geen natuurvergunning is verleend en er op een latere datum niet een (milieu)toestemming is verleend voor een beperktere situatie. Zie voor meer informatie over het bepalen van de referentiesituatie ook de website van BIJ12: Referentiesituatie - BIJ12.

Het is in 2021 en 2022 nog niet gelukt om in Friesland PAS-melders te legaliseren middels het legalisatieprogramma. Limburg uitgezonderd, is er landelijk nog geen stikstofdepositieruimte beschikbaar gekomen. Dit betekent dat de opgave om alle PAS-melders binnen het resterende tijdsbestek (2023-2025) groot is en additionaliteit maakt dit nog complexer. Veel zal afhangen van de uitkomsten van de zogenaamde natuurdoelanalyses (NDA’s). Dezen worden per N2000-gebied opgesteld, waardoor het voor nu lastig is om te zeggen waar de opgave voor additionaliteit het grootst zal zijn.

Dat is sterk afhankelijk van de situatie die het betreffende bedrijf voor de PAS had. Met de uitstoot van de (niet gelegaliseerde) PAS-melding kan niet gelegaliseerd worden, met de ruimte uit de situatie van voor de PAS waarschijnlijk wel. Dit zal per geval moeten worden beoordeeld en hangt ook sterk samen met de situering van het bedrijf (nabij andere PAS-melders en (stikstofgevoelige) Natura 2000-gebieden).

Wanneer er stikstofdepositieruimte dichtbij gevonden kan worden, dan kan deze het meest efficiënt worden benut. Vanwege de maximale rekengrens van 25 kilometer in de rekenprogramma’s van AERIUS, dient de bron / saldogever van de stikstofdepositieruimte binnen 25 kilometer te zijn gelegen van de PAS-melder (de saldonemer). Vooralsnog zijn er geen andere oplossingsrichtingen in beeld voor wanneer er binnen een straal van 25 kilometer geen stikstofdepositieruimte gevonden kan worden.

Bij de legalisatie van PAS-melders krijgen bedrijven met een handhavingsverzoek voorrang. Daarna zal vooral de geografische beschikbaarheid van stikstofdepositieruimte bepalend zijn voor de volgorde van welke PAS-melders gelegaliseerd worden.

Wanneer er door een PAS-melder zelf stikstofruimte wordt aangekocht om zijn situatie te legaliseren en dit wordt vastgelegd in een Wnb-vergunning, dan is legalisatie vanuit het programma is niet meer nodig en valt de PAS-melder buiten het legalisatieprogramma. Er kan gedacht worden aan regelingen en afspraken waarbij de PAS-melder zichzelf legaliseert met stikstofrechten betaald uit eigen middelen, waarna de provincie of het Rijk vervolgens de gemaakte kosten financieel vergoed. Hierbij is het wel van belang dat er geen sprake is van staatssteun. Een dergelijke regeling is helaas nog niet beschikbaar. Het is niet mogelijk dat men vervolgens nog de stikstofdepositieruimte uit het legalisatieprogramma ontvangt, dan zou er latente ruimte gecreëerd worden.