Wat sleep jij allemaal mee?
Op weg naar de Waddeneilanden slepen we vaak van alles mee: tassen, kleding, fietsen en overige spullen. Maar wist je dat je ook onbedoeld planten of dieren kunt meenemen die er niet thuishoren? Zogenaamde invasieve exoten verdringen de unieke en kwetsbare planten en dieren die op de Wadden leven. Met verwoestende gevolgen voor de bijzondere natuur.
Wat is het probleem?
Invasieve exoten zijn planten en dieren die van nature niet op de Waddeneilanden of in Nederland voorkomen, maar zich snel verspreiden en de lokale natuur verstoren. Deze soorten kunnen oorspronkelijke planten en dieren verdringen, wat schadelijk is voor de natuur.
Vaak komen deze exoten door menselijk handelen in de natuur terecht. Bijvoorbeeld onbewust als je van het ene natuurgebied naar het andere reist. Kleine zaden en kiemen kunnen in je schoenen, kleding of kampeerspullen verstopt zitten en zo ongemerkt worden verspreid. Of mensen gooien aquariumplanten in het buitenwater, of zetten lettersierschildpadden of exotische vissen uit in de natuur. Kleine dieren kunnen ook via handelsroutes met zeecontainers en vrachtwagens meeliften.
Een voorbeeld van een invasieve exoot is de ‘watercrassula’. Een waterplant die oorspronkelijk uit Australië komt, maar in Nederland als aquariumplant wordt gebruikt. Wanneer mensen deze plant in de natuur achterlaten, kan zelfs een klein stukje al uitgroeien tot een plaag. Deze plant vormt op verschillende Waddeneilanden dichte matten op het water, waardoor er geen zonlicht meer doorheen komt. Dit maakt het voor andere soorten, zoals bepaalde amfibieën en waterplanten, onmogelijk om te overleven. Daarom is snel ingrijpen belangrijk om verdere schade aan de natuur te voorkomen.
De unieke natuur van de Wadden
De Waddenzee is een van de bijzonderste natuurgebieden ter wereld. Het gebied staat bekend om zijn getijdesysteem, zandbanken en grote variatie aan planten en dieren. Eb en vloed zorgen voor geulen en slikken, waar veel soorten leven. Miljoenen vogels rusten hier tijdens hun trektochten, en ook zeehonden gebruiken het gebied om hun jongen te verzorgen. De UNESCO-werelderfgoedstatus laat zien hoe belangrijk het is om dit unieke natuurgebied goed te beschermen voor de toekomst.
Wat kun je doen als bezoeker van de Waddeneilanden?
Wanneer je naar de Waddeneilanden reist, kun je als bezoeker een belangrijke rol spelen in het voorkomen van de verspreiding van invasieve exoten.
Hier zijn tips voor hoe jij de Waddeneilanden kunt beschermen:
Jou waarnimmingen troch!
Ast ynvasive planten of bisten sjochst, kinst dit melde fia de app'snApp de exoot (Android & iOS) of op waarneming.nl. Dizze meldingen helpe eksperts om gau yn te gripen en de fersprieding te beheinen.
Wat kun je doen als eilandbewoner of eigenaar van een recreatiewoning?
Als eilandbewoner kun je een grote bijdrage leveren aan het voorkomen van de verspreiding van invasieve exoten op de Waddeneilanden. Hier zijn tips voor hoe jij jouw eiland kunt beschermen:
Wat kun je doen als (natuur)organisatie, VVV en gemeente?
Wil jouw organisatie meedoen aan de campagne? Dat kan eenvoudig door de materialen via onderstaande knop te downloaden. In de toolkit vind je diverse communicatiemiddelen waarmee je de boodschap van de campagne ‘Wat sleep jij allemaal mee?’ kunt verspreiden.
Deze middelen zijn gratis en rechtenvrij te gebruiken tot december 2025 op: websites, social media, narrowcasting, nieuwsbrieven en andere communicatiekanalen.
Wat doet de provincie?
De provincie is verantwoordelijk voor het bestrijden van invasieve exoten. Dit geldt voor de soorten die door de Europese Unie zijn aangewezen. Vooral in kwetsbare natuurgebieden, zoals de Waddeneilanden en Natura2000-gebieden, speelt de provincie een belangrijke rol in het voorkomen en bestrijden van deze exoten.
Samen met gemeenten en natuurbeheerders zoekt de provincie naar de beste aanpak per gebied. Ook draagt de provincie bij aan kennisdeling en financiële ondersteuning. Zo zorgen we samen voor het behoud van onze waardevolle natuur. Op de website invasieve exoten in Friesland vind je meer uitleg over de soorten en aanpak.
Voorkom planten die hier niet thuishoren zodat toekomstige generaties kunnen genieten van de bijzondere natuur op onze Wadden.
Meer weten?
- Invasieve exoten in Fryslân
Lees hier meer over de aanpak van invasieve exoten door provincie Fryslân. - floron.nl
FLORON (Floristisch Onderzoek Nederland) zet zich in voor onderzoek naar en bescherming van de Nederlandse wilde flora. - invasieve-exoten.info
Het Kennisnetwerk Invasieve Exoten ondersteunt overheden, terreinbeheerders en grondeigenaren bij vragen over preventie, bestrijding en beheersing van invasieve exoten. - waarneming.nl
Hier kun je via internet natuurwaarnemingen delen. Waarneming.nl is onderdeel van een wereldwijd biodiversiteitsplatform voor burgerwetenschap en monitoring.