Koningsdiep
Het projectgebied van gebiedsinrichting Koningsdiep ligt rondom de beek Koningsdiep. Deze beek is in de omgeving ook wel bekend als Keningsdjip, Boarn of Alddjip. In de jaren zestig is de loop van de beek aangepast en het gebied rondom het Alddjip geoptimaliseerd voor agrarisch gebruik.
In dit project krijgt het water in het Alddjip en in de omliggende natuurgebieden weer meer de ruimte. Zo werken we aan biodiversiteit en maken we het beekdal klimaatbestendiger.
De natuur- en watermaatregelen uit de 4e uitvoeringsmodule Koningsdiep zijn dit jaar uitgevoerd en afgerond. De uitvoering van de beekonderleider en faunapassage onder de Bakkefeanster Feart door vraagt meer voorbereidingstijd en wordt later uitgevoerd. Meer informatie over de uitgevoerde inrichtingsmaatregelen vindt u ook in deze nieuwsbrief.
Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen binnen gebiedsinrichting Koningsdiep? Meld u dan aan voor de digitale nieuwsbrief.
Aanmelden digitale nieuwsbrief
Verderop in de tekst staat informatie over de uitvoeringsmodules die al eerder afgerond zijn. Daarna kunt u lezen over de Regio Deal Zuidoost Friesland, waaronder de aanpak van recreatieve fietspaden tussen Bakkeveen en Wijnjewoude. Tenslotte hebben we voor u op een rijtje gezet wat de gebiedscommissie doet en wie de leden van de commissie zijn.
Hoe boeren binnen gezonde grenzen loont
Samen met de streekinitiatieven SIOO en Rûnom it Alddjip organiseerde de Gebiedscommissie Koningsdiep op 26 november 2024 een bijeenkomst over ‘boeren binnen gezonde grenzen’. Kan dit kansen opleveren voor de agrariërs en terreinbeheerders van het Alddjip? Lees verder.
Voederhagen, goed voor vee & biodiversiteitMeer weten? Kijk op www.boerennatuurfryslan.frl/voederhagen |
Recreatieve fietspaden tussen Bakkeveen en Wijnjewoude aangepakt
In 2023/2024 is er groot onderhoud gepleegd aan de fietspaden tussen Wijnjewoude en Bakkeveen: op een deel van de fietspaden is het asfalt vervangen door beton. Hiervoor moest een aantal paden worden afgesloten. Fietsers, wandelaars en ruiters kunnen inmiddels weer gebruik maken van de paden van de Beakendyk bij de Slotplaats en door de Duurswouderheide. Een deel van deze fietspaden heeft een hogere ligging gekregen. Dat was nodig omdat steeds meer water wordt vastgehouden en het natter wordt in het gebied. De werkzaamheden zijn half oktober 2024 afgerond.
De geplande werkzaamheden in het gebied zijn de tweede fase van een grotere aanpak. De fietspaden in het Oude Bosch zijn in het najaar van 2023 al van een laag beton voorzien.
Samenwerking voor realisatie
Dorpsbelangen Wijnjewoude en Bakkeveen zijn al enige jaren met de gemeente Opsterland in gesprek over het achterstallige onderhoud van de recreatieve fietspaden tussen beide dorpen. De eigenaren van deze fietspaden, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, hebben onvoldoende middelen om deze fietspaden goed te onderhouden. Daarom is vanuit de gebiedsontwikkeling Koningsdiep een aanvraag bij de Regiodeal Zuidoost Fryslân ingediend. De bijdrage uit deze regiodeal heeft de bovengenoemde partijen in beweging gebracht. Naast Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en gemeente Opsterland draagt ook stichting Vlooienmarkt Bakkeveen bij aan de realisatie van het nieuwe fietspad. Hierbij is afgesproken dat de provincie Fryslân vanuit de gebiedsontwikkeling Koningsdiep opdrachtgever is voor de aanpak van deze recreatieve fietspaden.
Streekinitiatief Opsterlân-Oost
In Opsterlân hebben acht boeren het Streekinitiatief Opsterlân-Oost (SIOO) opgericht. Deze boeren zetten zich in voor een toekomstbestendige landbouw in hun gebied. Verder worden de ervaringen, verwachtingen en wensen op het gebied van biodiversiteit, natuurinclusieve landbouw, energietransitie, verdroging, NNN-opgave (Natuurnetwerk Nederland) en KRW (Kaderrichtlijn Water) onderzocht. Wat betekenen deze opgaven voor het gebied vanuit agrarisch perspectief? Meer informatie is te lezen in de nieuwsbrief. De gebiedscommissie Koningsdiep biedt steun bij de financiering maar het SIOO werkt inhoudelijk geheel onafhankelijk.
Raamplan Landinrichting Koningsdiep
- In 2004 is er een gebiedsvisie opgesteld voor het gebied rondom het Alddjip. In het Raamplan Landinrichting Koningsdiep is dit in 2007 uitgewerkt tot een plan waarin doelstellingen, maatregelen, een globaal eindbeeld, de wijze van grondverwerving en een begroting staan. De twee grootste opgaven in dit plan zijn de realisatie van 500 hectare natuur voor Natuurnetwerk Nederland (voorheen bekend als Ecologische Hoofdstructuur) en het beekdalherstel van het Alddjip.
In het projectgebied van gebiedsontwikkeling Koningsdiep liggen de Bakkeveense Duinen, Wijnjeterper Schar en Van Oordt’s Mersken. Deze gebieden zijn onderdeel van een netwerk van Europese topnatuur: Natura2000.
Boven- en middenloop Alddjip
Rond de boven- en middenloop van de beek Alddjip (Koningsdiep) komt 350 hectare nieuwe natuur voor Natuurnetwerk Nederland, waarbij het water in de beek meer de ruimte krijgt (de oranje kleur op het kaartje bovenaan deze pagina – in voorbereiding).
De provincie Fryslân start samen met partners in het gebied de voorbereiding voor het maken van een inrichtingsplan. Door de grote omvang en de locatie van het project is er een milieueffectrapportage nodig, waarbij de eerste stap het maken van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) is. Hierin staan de doelen voor het beekdalherstel, de bandbreedte waarbinnen inrichtingsvoorstellen moeten blijven en de wetten en regels waar het project aan moet voldoen.
De NRD met deze bijbehorende reactienota is op 29 juni 2021 door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Voor de milieueffectrapportage is extra onderzoek nodig. Afstemming, overleg en uitvoering gaan meer tijd kosten dan eerder is aangegeven. We verwachten nu het ontwerp-inrichtingsplan en de milieueffectrapportage in het 2e kwartaal van 2025 te kunnen presenteren.
U kunt hier de reactienota downloaden
Heeft u vragen naar aanleiding van de NRD? Neem dan contact op met ons Klantcontactcentrum via provincie@fryslan.frl of 058 - 292 59 25.
Meten is weten
Sinds september 2019 ligt er een meetnetwerk om grondwaterpeilen te meten in het beekdal. Het ligt tussen Bakkeveen en de Poasen. Met de meetgegevens kunnen we een goede nulmeting doen. Dat helpt bij het maken van inrichtingsplannen en zo kunnen we in de gaten houden wat de effecten van maatregelen zijn.
Download hier het rapport over het meetnet
Oude Bosch, Slotplaats en Hemrikkerscharren-Zuid zijn ingericht
In de tweede uitvoeringsmodule zijn de gebieden Oude Bosch, Slotplaats en Hemrikkerscharren-Zuid ingericht. Het inrichtingswerk in Hemrikkerscharren-Zuid is in 2018 uitgevoerd en de inrichting van het perceel bij de Slotpleats en de percelen bij Oude Bosch waren in 2020 klaar. Bij Oude Bosch worden nog enkele afrondende werkzaamheden uitgevoerd.
Natuurgrond ten oosten van de Hemrikkerscharren ingericht
Tijdens de derde uitvoeringsmodule is ongeveer 37 hectare natuurgrond rondom het Alddjip ingericht. Deze gronden liggen ten oosten van de Hemrikkerscharren vlakbij de Poasbrug en Heidehuizen. Het plan maakten we in nauwe samenwerking met drie particuliere grondeigenaren en Staatsbosbeheer. Op 1 oktober 2020 is tijdens de feestelijke afsluiting de inrichting van de percelen overgedragen aan de eigenaren.
Regio Deal Zuidoost Friesland
In juli 2020 is de Regio Deal Zuidoost Friesland gesloten waarbij rijk en regio gezamenlijk 30 miljoen euro in de regio investeren. Projecten die mede dankzij de Regio Deal tot stand komen geven een stevige impuls aan Zuidoost Friesland. Zo blijft Zuidoost Friesland een fijne plek om te leven, te werken, te ontmoeten én te bezoeken, nu en in de toekomst.
In de gebiedsontwikkeling Koningsdiep wordt 500 ha nieuwe natuur (Natuurnetwerk Nederland) rondom de beek Alddjip (Koningsdiep) gerealiseerd waarbij het water van de beek meer ruimte wordt gegeven. Dit resulteert in meer biodiversiteit en een klimaatbestendig beekdal. De recreatieve routestructuur wordt verbeterd en er worden vormen van natuur inclusieve landbouw ontwikkeld.
Binnen de Regiodeal Zuidoost Friesland wordt door het gebiedsontwikkelingsproject Koningsdiep de komende jaren aan de volgende vier planonderdelen gewerkt:
- Inrichting ca 17 hectare natuur nabij het Oude Bosch
Nabij het Oude Bosch zijn enkele poelen, boomwallen en een wandelpad aangelegd. Daarnaast is plaatselijk naaldbos en bovengrond verwijderd om heidegroei te stimuleren. Deze werkzaamheden zijn in 2020 uitgevoerd. - Aanleg faunapassage Bakkefeanster Feart
Dankzij de faunapassage worden de toekomstige natuurgebieden in het beekdal aan weerszijden van de Bakkefeanster Feart met elkaar verbonden. Er komen zowel droge als natte passages, waar zoogdieren, amfibieën, reptielen en vissen baat bij hebben. De uitvoering is in 2025/2026. - Verbetering recreatief fietspadennetwerk in en rondom beekdal
Met het oog op beekdalherstel wordt het huidige fietspadennetwerk onder de loep genomen. Ook wordt gekeken of de huidige tracés van de fietspaden toekomstbestendig zijn. Onderzoek/uitvoering is in 2023/2024. - Ontwikkeling proefpilot natuur inclusieve landbouw in beekdal
Onderzocht wordt of in het beekdal mogelijkheden zijn voor een verdere invulling van natuur inclusieve landbouw door een zachtere overgang van en meer verwevenheid tussen natuur en landbouw te realiseren. Uitvoering: 2023/2024.
Meer informatie
Kijk voor meer informatie over de Regio Deal Zuidoost Friesland op www.regiodealzuidoostfriesland.nl
Gebiedscommissie
In opdracht van de provincie Fryslân adviseert de gebiedscommissie Koningsdiep over de inrichting van het gebied en de uitvoering. In de commissie zitten vertegenwoordigers uit de omgeving op het gebied van landbouw, natuur, water en recreatie.
De gebiedscommissie vergadert meerdere keren per jaar. In onderstaand overzicht kunt u vinden op welke datums dat is in 2024. De agendapunten worden voor ieder overleg gedeeld op deze pagina. Mocht u vragen hebben of punten mee willen geven, dan kunt u één van de commissieleden benaderen. De contactgegevens vindt u onderaan de pagina.
Vergaderdata 2024:
100e vergadering
Op donderdag 14 november was de 100ste vergadering van de Gebiedscommissie Koningsdiep. Deze Gebiedscommissie zet zich al vanaf 2005 in voor de aanleg van meer natuur langs het Alddjip (Koningsdiep). Tegelijkertijd werkt de commissie in het gebiedsproces ook aan de opgaven voor water, landbouw en recreatie.
Vanwege dit bijzondere moment was het een (deels) openbare vergadering voor alle samenwerkende organisaties en belangstellenden uit de omgeving. Yep Zeinstra (projectleider) en Anja de Vries (projectmedewerker) lieten aan een publiek van ruim 50 geïnteresseerden zien wat we hebben bereikt in de afgelopen (bijna) 20 jaar en wat er nog gaat komen.
Contact
Heeft u vragen over gebiedsontwikkeling Koningsdiep? Dan kunt u het Klant Contact Centrum telefonisch bereiken op telefoonnummer 058 - 292 59 25, of een mail sturen naar provincie@fryslan.frl. U kunt ook direct contact opnemen met één van de gebiedscommissieleden:
- Tineke Jagersma (voorzitter): 06-21803887
- Dennis Benedictus (natuur/milieu): 06-12892087
- Agaath Arends (natuur/milieu): 0516-541272
- Tjalling Nijboer (landbouw): 06-57580200
- Kees-Jan Dijk (landbouw): 06-29324319
- Jan Willem Russchen (recreatie): 06-50688483
- Yep Zeinstra (provincie Fryslân, projectleider/secretaris): 058-2925451
- Maarten Jan Bijl (Wetterskip Fryslân, adviseur): 06-23228409
- Marieke Tiekink (gemeente Opsterland, adviseur): 0512-386222
Documenten
Heeft u problemen met de leesbaarheid van onderstaande documenten? Dan kunt u een formulier invullen of bellen met het Klantcontactcentrum. Zij helpen u graag verder.