Tûker omgean mei enerzjy en ferduorsuming tsjerkegebouwen

Op dizze side biede wy jo in hantrekken foar it ferduorsumjen fan jo pân, mei ûnder oaren omtinken foar: 

• Meten is witte. 
• Top 20 besparjende maatregels. 
• It pleatsen fan sinnepanielen. 
• Lyts begjinne 
• Koarting oanskaf enerzjybesparjende produkten. 
• Subsydzje en finansieringsmooglikheden.

Meten is witte

De earste stap om bepale te kinnen hoe't it enerzjyferbrûk redusearre wurde kin, is it krijen fan ynsjoch yn it hjoeddeistige enerzjyferbrûk. 

Meten is witte. Foar it echt mjitten en analysearjen is it wichtich om tûke gas - en elektrisiteitsmeters te hawwen (sjoch de download Slimme Meter). Wannear't jo dy noch net hawwe, kinne jo dy by de netbehearder oanfreegje. De measte enerzjyleveransiers hawwe in app dêr't jo meastal oant de oere eksakt it ferbrûk mei analysearje kinne.

De measte enerzjyleveransiers hawwe in app dêr't jo meastal oant de oere eksakt it ferbrûk mei analysearje kinne. 

It kin hiel handich wêze om foar jo tsjerke in fergeze account oan te meitsjen op slimmemeterportal.nl. Fia dizze webside kinne jo it enerzjyferbrûk fan jo tsjerke ynsjen. Dizze site jout detaillearre ynsjoch yn it enerzjyferbrûk. Grut foardiel is ek dat de enerzjydata altyd beskikber bliuwt, dus ek nei in oerstap nei in oare enerzjyleveransier.

Boppedat biedt Slimmemeterportal.nl de mooglikheid om troch it toanen fan graaddagen perioaden mei-inoar fergelykje te kinnen wêrby't de ynfloed fan de temperatuer op it gasferbrûk meinaam wurdt.

Foarbyld:

Yn jier 1 wurdt 1800 kubike meter gas brûkt en wiene der 2621 graaddagen. Nei it nimmen fan enerzjybesparjende maatregels ferbrûke se yn it jier dêrnei 1100 kubike meter gas, en wiene der 2483 graaddagen. 

Lykas oan it tal graaddagen te sjen is wie jier 1 kâlder as jier 2 (2621 > 2483), mar it gasferbrûk yn jier 2 is fierder sakke as te ferwachtsjen wie troch de hegere temperatuer. Dit ferskil is dan te ferklearjen út de maatregels dy't nommen binne en / of gedrachsferoaring. Ek jout slimmemeterportal.nl goed ynsjoch yn it Sluimerferbrûk.

It slûmerferbrûk is it enerzjyferbrûk dat fuortkomt út apparaten dy't net bewust, ûnnedich en / of altyd oanstean. 10 watt sluimerferbrûk resultearret yn 90 kWh elektrisiteitsferbrûk yn it jier. By in elektrisiteitspriis fan € 0,30 de kWh kostet dat sa. € 27, -. Dit is in post dêr't faak relatyf ienfâldich besparringen mooglik binne. Boppedat is it op dizze wize mooglik om te efterheljen hoefolle enerzjy oft nedich is om de tsjerke foar de sneinstsjinst op te stoken. Gegevens binne sichtber fan it momint ôf dat in account oanmakke wurdt en bliuwe altyd bewarre. Ek is der mjitapparatuer om it ferbrûk per apparaat út te lêzen wêrtroch't der in noch kompleter byld ûntstiet. 

Der is ek mjitapparatuer om it ferbrûk per apparaat út te lêzen wêrtroch't der in noch kompleter byld ûntstiet. 

Sjoch foar mear ynformaasje: Meten en analyseren - GroeneKerken Toolkit

Top 20 enerzjybesparjende maatregels

Wy hawwe in top 20 gearstald fan enerzjybesparjende maatregels dy't yn in soad tsjerken relatyf maklik tapasber binne, en dêr't faak in soad enerzjy mei besparre wurde kin. Yn hoefier't de tips tapasber binne, hinget ôf fan'e spesifike situaasje.

1. Set de ferwaarming en fentilaasje allinnich oan by it echt brûken fan it gebou(diel).
2. Set de ferwaarming al ôf healwei in tsjerketsjinst of oare gearkomste. Kinst maklik proefûnderfining fêststelle wat noch komfortabel is.
3. Kontrolearje geregeld de wetterdruk fan de cv-tsjettel en soargje derfoar dat dy tusken de 1,5 en 2 bar leit, in te lege wetterdruk is net goed foar de cv-ynstallaasje en resultearret yn heger gasferbrûk.
4. De tsjettel en radiatoaren moatte wettersidich en mei goede temperatuer ynregele wurde. Dat is ynregelwurk foar in ynstallateur. It ynstellen fan de radiatoaren hjit 'wettersidich ynregeljen'. Dêrnei streamt troch alle radiatoaren krekt it tal waarm wetter dat nedich is om de romte goed te ferwaarmjen. By flierferwaarming kin yn in soad gefallen elektrisiteit besparre wurde troch in pompskeakeler te ynstallearjen. Dy soarget derfoar dat de flierferwaarmingspomp net 24/7 draait, mar allinnich as der waarmtefraach is.
5. Troch ferwaarmingsbuizen dy't troch ûnferwaarme romten rinne te isolearjen wurdt it waarmteferlies beheind en is dus minder enerzjy nedich foar ferwaarming.
6. Brûk radiatorfoly efter radiatoaren en konvektoaren.
7. Soargje foar genôch fentilaasje. Dêrmei soargje jo foar skjinne lucht en kinne jo de luchtfochtichheid regulearje.
8. Begjin yn tsjerken mei radiatoaren pas mei it opstoken fan de tsjerke op sneintemoarn. By it begjin fan de tsjinst is de tsjerke miskien noch net hielendal op temperatuer, mar troch de strielingswaarmte dy't de radiatoaren ôfjaan fielt it al gau noflik. Dit kin allinnich yn tsjerken wêrby't de ferwaarmingskapasiteit genôch is om de tsjerke relatyf fluch op te stoken.
9. Tink om de minimum temperatuer/luchtfochtichheidseasken foar bygelyks oargel en bysûndere panielen. Foar in monumintaal oargel is ek in legere basistemperatuer nea in probleem. Soargje foar minder skommelingen en in wat hegere relative luchtfochtichheid, sjoch foar mear ynformaasje: Kerkorgels en binnenklimaat | Publicatie | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
10. Set de ferwaarming leger en brûk waarmtetekkens of kessens (fan  STOOV bygelyks). Mei STOOV falt as tsjerke op om de priis te ûnderhanneljen. Der sitte seis kessens yn in oplaadbak (kosten sa. € 90, -). Opladen duorret seis oant sân oere, in kessen bliuwt twa oant trije oere waarm.
11. Brûk ynfraread of tsjerkebankferwaarming om te ferwaarmjen. De bêste oplossing foar jo situaasje is û.o. ôfhinklik fan de grutte fan de romte en fan it soarte fan ynfraread. Lit jo dêrom hiel goed advisearje as jo gruttere romten op dizze wize ferwaarmje wolle. Yn guon gefallen kin ynfraread yn tsjerken ynset wurde as haadferwaarming wêrtroch't de tsjerke dus gasleas wurde kin.
12. Klaai jo waarm oan of nim in tekkentsje of plaid mei.
13. Brûk foar lytsere groepen in byseal.
14. Wurk mei oare tsjerken yn jo wenplak: alle sneinen wurdt ien fan de tsjerken ferwaarme, yn de oare tsjerken wurdt minsken frege har waarm oan te klaaien en/of in tekkentsje mei te nimmen.
15. Slút safolle mooglik de (bûten)doarren. Hieltyd iepen en slute is better (hoe gastfrij it ek is om de tsjerkedoar iepen stean te litten).
16. Meitsje gebrûk fan gerdinen. Om lytsere romten te kreëarjen, eventueel kombinaasje mei lokale ferwaarming lykas ynfraread.
17. Ticht kieren en naden om de waarmte binnen te hâlden.
18. Brûk LED ferljochting.
19. Ferfang âlde kuolkasten en djipfriezers foar enerzjysunige eksimplaren.
20. Stel de prizen foar ferhier by: rekkenje de ferhege prizen troch oan'e brûker.

Lyts begjinne

As jo begjinne mei ferduorsumjen, begjin dan maklik (wat is de lytste earste stap? ): 

• Nim earst stappen dy't jo maklik sette kinne. 
• Besykje it sa te dwaan dat it aardich is en bliuwt. 
• Lit de tsjerkeleden sjen wat jo dogge. 
• Nim de leden mei en freegje wat sy tinke dat jo (en hjasels) dwaan kinne soene. Sa fine jo de tsjerkeleden by it mei-inoar suniger wêzen en krije jo draachflak foar wat jo (mei-inoar) trochfiere.

It pleatsen fan sinnepanielen 

Mei sinnepanielen kinne tsjerken in soad foarsjen yn harren eigen enerzjyfoarsjenning. Omdat it enerzjyferbrûk ornaris frij leech is, binne faak mar in bytsje panielen nedich. 

De totale priis foar in sinnestreamsysteem op in hieljend dak, ynklusyf ynstallaasje leit mids 2024 tusken € 1,15 en € 1,50 per Wattpyk, û.o. ôfhinklik fan it totale fermogen en de oriïntaasje fan it systeem. Yn Nederlân leveret in gemiddeld sinnestroomsysteem per Wp in hoemannichte elektrisiteit fan 0,95 kWh yn it jier. 

Sjoch foar ynformaasje oer it pleatsen fan sinnepanielen op tsjerkegebouwen: Investeer in zonnepanelen - GroeneKerken Toolkit

Koarting op it oanskaffen fan enerzjybesparjende maatregels

In soad enerzjybesparjende produkten lykas radiatorfoalje, tochtstrippen en Ledverlichting binne ienfâldich sels oan te skaffen en te pleatsen. Fia de webshop Bespaarbazaar.nl kin elkenien mei in KlimOp-advys 20% koarting krije. Folje dêrfoar by it ôfrekkenjen de koartingskoade klimop23 yn.

Subsydzje en finansieringsmooglikheden

Foar monumintale pannen is it mooglik om enerzjybesparjende maatregels te finansierjen troch in tige foardielige duorsume monumintenliening by it Restauraasjefûns.

De stichting ERM (Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg) hat de folder vferduorsuming fan monumintale tsjerkegebouwen útbrocht. Yn dizze folder steane handige algemien tapasbere tips. Ek befettet de folder goede hânfetten foar de ferduorsuming fan monumintale tsjerkegebouwen.

De webside fan De VBMK (feriening behearders monumintale tsjerkegebouwen) befettet in side mei in soad links nei relevante ynformaasje foar it duorsumer meitsjen fan monumintale tsjerkegebouwen.

As yngripendere enerzjybesparringsmooglikheden lykas isolaasje fan jo tsjerkegebou foar jo nijsgjirrich wêze kinne stiet dêroer mear ynformaasje yn it enerzjyadvys dat foar jo tsjerkegebou opsteld is. 

Globaal is by it isolearjen fan it gewelf/de souder in enerzjybesparring fan 35% realisearber. It oanbringen fan flierisolaasje resultearret yn in enerzjybesparring fan sa. 5%. Mei isolaasjeglês kin sa'n 25% enerzjy besparre wurde en mei gevelisolaasje sa'n 20%. De eksakte besparringen binne fansels ôfhinklik fan it type gebou, de gebrûksfrekwinsje en hoe't der mei enerzjy omgien wurdt. 

Hawwe jo ferlet fan stipe by de útfiering fan ferduorsumingsmaatregels, bygelyks by it bepalen fan de bêste ferduorsudingsoplossing en/of materiaalkar, it opfreegjen en/of beoardieljen fan offertes, subsydzje- en finansieringsmooglikheden of hawwe jo oare fragen, nim dan gerêst kontakt op mei de projektlieding fan KlimOp, fia klimop@fryslan.frl of 06 - 31 67 57 06. Wy helpe jo graach.